17.3.10

Rosa Parks



Rosa Parks En 1955, Rosa Parks tiña 42 anos. Afroamericana, natural de Montgomery, Alabama, e filla dun carpinteiro e unha mestra de escola. De profesión, costurera. Pero ademais, secretaria e axudante na Asociación Nacional para o Avance do Pobo de Cor.

Naqueles anos, os negros sufrían en EEUU a humillación -especialmente no sur- de non poder compartir cos brancos os mesmos lugares públicos: escolas, restaurantes, salas de espera... a segregación chegaba ao momento de que nos baños mostrábanse letreiros de "só brancos" ou, directamente, "negros non". As leis Jim Crow, herdadas da escravitude do século XIX, foron deseñadas para que os afroamericanos sentisen inferiores e así mantelos marxinados da sociedade.

Xente como Rosa Parks tiña claro que as cousas podían cambiar. O 1 de decembro de 1955, colleu un autobús público para volver á súa casa. Por entón, os vehículos estaban sinalizados cunha liña: os brancos adiante e os negros detrás. Así, a xente de cor subía ao autobús, pagaba ao condutor, baixábase e subía de novo pola porta traseira.

No asento equivocado

Parks sentou nos asentos do medio, que podían usar o negros si ningún branco requiríao. Cando se encheu esa parte, o condutor ordenoulle, xunto a outro tres negros, que cedesen os seus lugares a un mozo branco que acababan de subir. "Este nin sequera pedira o asento", dixo despois Parks nunha entrevista á BBC. Os outros se levantaron, pero ela permaneceu inmóbil.

O autobusero tratou de disuadila. Debía ceder o seu asento, é o que marcaba a lei. "Vou facer que che arresten", díxolle o condutor. "Pode facelo", respondeu ela. Cando a policía preguntoulle que por que non se levantaba, contestou con outra pregunta: "Por que todos vostedes están a nos empuxar por todos lados?".

Condenada pero libre

"Mentres máis obedeciamos, peor nos trataban", asegura Parks nas súas memorias. "Aquel día estaba fatigada e cansa. Farta de ceder". Polo lance do autobús, Rosa Parks pasou a noite no calabozo, acusada de perturbar a orde pública e pagou unha multa de catorce dólares. Con todo, o caso transcendeu e acabou por dar voz aos movementos polo fin da segregación que xa comezaran a facerse notar.

Indignado e hastiado, un mozo e descoñecido pastor bautista chamado Martin Luther King organizou unha onda de protestas contra a segregación nos autobuses públicos de Montgomery que durou 382 días. O trinta mil afroamericanos que participaron fixeron marchas de até nove quilómetros, e cando lles preguntaban como sentían, algúns respondían: "Os meus pés, cansos. A miña alma, liberada!".

Mentres, o caso Parks chegou á Corte Suprema do país, que declarou que a segregación era unha norma contraria á constitución estadounidense, que declara iguais a todos os individuos da nación. Un ano despois, o goberno aboliu calquera tipo de discriminación nos lugares públicos.
Parks, que faleceu en 2005 aos 92 anos, continuou loitando durante o resto da súa vida polos dereitos civís dos afroamericanos. En 1999, recibiu a Medalla de Ouro do Congreso dos EEUU.